Je blijft maar doorgaan. Je moet sterk zijn, de schouders eronder zetten en zorgen voor anderen: je gezin, je werk, je hulpbehoevende moeder. Je staat altijd klaar en wilt het goed doen voor de ander. Maar ondertussen loop je jezelf compleet voorbij. Je weet diep vanbinnen dat je dit tempo niet volhoudt. Het zorgen, het aanpassen, het doorzetten: op den duur gaat dit ten koste van jezelf. Om te kunnen veranderen, is het belangrijk om te begrijpen wat deze patronen eigenlijk zijn.
Patroon doorzetten en pleasen: wat betekent het?
Doorzetten klinkt vaak als een kracht: het helpt je doelen te bereiken of moeilijke situaties te doorstaan. Je wilt niet opgeven, je bijt je vast totdat iets lukt. Maar als doorzetten een patroon wordt, krijgt het een negatieve kant. Je gaat altijd maar door, ook als je lichaam en geest eigenlijk al overbelast zijn. Je luistert niet naar signalen van vermoeidheid of pijn. Je zet alles op wilskracht door, zonder pauze te nemen of om hulp te vragen. Opgeven is géén optie; dat voelt als falen of zwakte.
Een ander veelvoorkomend patroon is pleasen. Dit betekent dat je jezelf aanpast aan anderen, vaak ten koste van je eigen behoeften. Je zorgt, geeft en ondersteunt, terwijl de focus altijd op de ander ligt. Je weet niet goed hoe je je grenzen aan moet geven, omdat je niet voelt wat voor jou belangrijk is. Als je voor jezelf kiest, voel je je schuldig. Schuldgevoel is een overlevingsmechanisme dat jou beschermt tegen afwijzing. Conflicten vermijd je liever uit angst om niet aardig gevonden te worden. Je haalt onbewust je eigenwaarde uit de goedkeuring van anderen. Voor jezelf ben je streng en kritisch. Je denkt dat je jezelf moet bewijzen en pas waardevol bent als je blijft geven, presteren en zorgen.
Van mijn ouders heb ik beide patronen meegekregen. In mijn vorige blog vertelde ik hier al kort over. Ook liet ik zien welke gevolgen deze patronen op mijn leven hadden en hoe ik ze uiteindelijk heb weten te doorbreken.
De gevolgen van doorzetten en pleasen
Jarenlang structureel deze patronen toepassen, heeft vaak grote lichamelijke en mentale gevolgen. Fysiek kun je last krijgen van chronische vermoeidheid, spannings- en pijnklachten, slapeloosheid en een verminderde weerstand. Emotioneel en mentaal kun je uitgeput raken. Stress, overprikkeling, depressieve klachten en een verminderd zelfvertrouwen liggen op de loer. Je verliest de verbinding met jezelf en soms ook met anderen, omdat je constant met iedereen bezig bent behalve met jezelf. Het gevoel dat niemand je écht ziet of begrijpt, kan sterk zijn.
Daarom is het belangrijk om op tijd op de rem te trappen en te leren je grenzen aan te geven. Dit is geen overbodige luxe, maar pure noodzaak. Het is een proces van vallen en weer opstaan en het kost tijd. Onderweg zul je jezelf regelmatig tegenkomen. Maar het is het allemaal waard. Jij bent het waard om op de eerste plek te staan!
Drie praktische tips om te oefenen met grenzen stellen
Luister naar je lichaam
Je lichaam is wijzer dan je hoofd. Misschien herken je al signalen, zoals vermoeidheid, spanningsklachten, slapeloosheid of onrust. Neem deze fysieke signalen serieus: ze zijn je belangrijkste waarschuwingstekens.
Houd het klein
Grenzen stellen hoeft niet groot of confronterend te zijn. Begin met kleine stapjes. Vraag bijvoorbeeld om wat extra tijd, geef aan dat je ergens later op terugkomt of neem een korte pauze. Zo leer je langzaam meer ruimte voor jezelf te creëren.
Wees mild voor jezelf
Schuldgevoel hoort erbij als je oefent met grenzen stellen. Herken dat gevoel, maar laat het niet de leiding nemen. Herinner jezelf eraan dat jij net zo goed recht hebt op rust en ruimte als ieder ander.
Voel jij dat het tijd is voor verandering?
Herken jij jezelf in deze patronen, terwijl je diep van binnen verlangt naar meer rust, ruimte en verbinding met jezelf? Ik help je graag om stap voor stap oude patronen los te laten en te leren hoe je je grenzen durft te stellen en te bewaken.
